PROGRAM: "KOCHAM CZYTAĆ"
Podstawa programowa zawarta w Rozporządzeniu MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. biblioteka szkolna została
wymieniona jako ważny element edukacji. Cyt. „ Realizację (…) celów powinna wspomagać dobrze wyposażona biblioteka szkolna, dysponująca aktualnymi zbiorami, zarówno w postaci księgozbioru, jak
i w postaci zasobów multimedialnych. Nauczyciele wszystkich przedmiotów powinni odwoływać się do zasobów biblioteki szkolnej i współpracować z nauczycielami bibliotekarzami w celu wszechstronnego przygotowania uczniów do samokształcenia i świadome go wyszukiwania, selekcjonowania i wykorzystywania informacji.”
Natomiast w zalecanych warunkach realizacji nowej podstawy programowej dla uczniów klas 1-3 czytamy
w punkcie 8 cyt. „Ważnym celem edukacji polonistycznej jest rozwijanie u dzieci zamiłowania do czytelnictwa poprzez słuchanie pięknego czytania i rozmawianie o przeczytanych utworach oraz korzystanie z bibliotek
(np. biblioteki szkolnej). (…)”
Dlatego uznałam, że warto stworzyć program, który będzie służył wspieraniu realizacji edukacji polonistycznej i etycznej jak i dzięki obecności w bibliotece stanowisk komputerowych umożliwi rozwijanie umiejętności związanych z korzystaniem z komputera i Internetu.
Biblioteka w szkole specjalnej ma inny charakter niż w szkole masowej. Wynika to z oczywistego faktu,
że uczeń szkoły specjalnej korzysta z biblioteki w zupełnie innym zakresie i nieco inne są jego oczekiwania
i potrzeby. Biblioteka znacznie rzadziej stanowi dla dziecka upośledzonego miejsce poszukiwania informacji niezbędnej dla realizacji procesu nauczania. Uczeń szkoły specjalnej rzadko sięga po encyklopedie, słowniki czy literaturę popularnonaukową, co wynika głównie z ograniczeń zwiazanych z trudnościami w czytaniu, ubogim słownictwem, trudnościami w rozumieniu skrótów, niekiedy także słabej znajomości alfabetu ( w znaczeniu kolejności alfabetycznej liter). Rozumienie opisów w słowniku czy encyklopedii jest bardzo trudne dla dziecka upośledzonego, co rodzi frustrację i zniechęcenie.
Również literatura beletrystyczna dla dzieci i młodzieży jest wypożyczana tylko przez niektórych uczniów,
tych którzy najlepiej sobie radzą z czytaniem ze zrozumieniem. Pozostali wymagają innych form pracy bibliotecznej, takich które trafią do ich zainteresowań, uwzględnią możliwości i zaspokoją ich potrzeby. Ponadto
z powodu występujących u uczniów upośledzonych umysłowo licznych dysfunkcji wsparcie realizacji podstawy programowej szczególnie w zakresie edukacji polonistycznej jest szczególnie uzasadnione.
Dlatego właśnie bibliotekarz w szkole specjalnej planując swoją pracę musi uwzględnić specyfikę tego miejsca,
możliwie jak najpełniej zrealizować możliwości własne i zasoby biblioteki by skutecznie wspierać wychowawców
i nauczycieli w procesie wychowawczym, dydaktycznym i rehabilitacyjnym szkoły. Nauczyciel biblioteki szkoły specjalnej staje przed koniecznością poszukiwań metod i form pracy, które można określić jako biblioterapia.
Podstawowe techniki biblioterapeutyczne, stosowane w zależności od założonych celów, poruszanego
problemu,składu uczestniczącej grupy, przewidzianych efektów, miejsca i czasu zajęć, to:
- czytanie wyselekcjonowanych tekstów przez prowadzącego,
- głośne, samodzielne czytanie tekstów dla dzieci,
- słuchanie tekstów biblioterapeutycznych o charakterze relaksacyjnym lub aktywizującym,
- dyskusja nad czytanym utworem (czasami zdarza się że, mówienie o książce jest pretekstem do innej rozmowy, jest wstępnym elementem terapii poprzedzającym poruszenie problemów bliższych uczestnikom niż te, o których traktuje utwór),
- wymyślanie innego zakończenia utworu,
- wchodzenie w rolę wybranego bohatera i przedstawianie scenek (drama) inspirowanych sytuacją literacka,
- wykonywanie ilustracji do czytanego utworu obrazującego jego nastrój,
- wykonywanie prac plastycznych ilustrujących emocje dzieci wywołane czytanym utworem.
Doskonałą formą zajęć kompensacyjnych z zastosowaniem elementów biblioterapii są również zabawy czytelnicze:
- malowanie i rysowanie ilustracji do wybranych, niedokończonych fragmentów utworu,
- tworzenie symbolicznego katalogu „ruchomych obrazków” ( dzieci inscenizują sceny wymieniane przez nauczyciela),
- wykonywanie wydzieranek i układanie podpisów adekwatnych do treści utworu,
- projektowanie strojów dla ulubionych bohaterów literackich,
- rozwiązywanie krzyżówek związanych z treścią utworu,
- układanie i rozwiązywanie rebusów,
- zgadywanki, quizy, konkursy. (Borecka, Wontorowska-Roter, 2003)
Tak więc w realizacji programu wykorzystywane są typowe dla biblioterapii techniki aby kontakt z biblioteką
był dla uczniów przyjemny i kojarzył się raczej z zabawą i radością niż nauką. Moim celem jest wdrażanie dziecka do kontaktu z biblioteką i książkami od początku edukacji szkolnej. Biblioteka, miejsce wypełnione książkami powinno kojarzyć się dzieciom z radosnym i ciekawym spędzaniem czasu. Pragnę pobudzić u uczniów zainteresowanie literaturą dziecięcą, a także samą czynnością czytania i zwiększyć w ten sposób ich motywację do rozwijania i doskonalenia tej podstawowej życiowej umiejętności.